Ortodoncja to dziedzina stomatologii zajmująca się profilaktyką i leczeniem wad zgryzu oraz wad szczękowo-twarzowych u dzieci, młodzieży i dorosłych.

LECZENIE ORTODONTYCZNE A WIEK PACJENTA

Nie ma ściśle określonego przedziału wiekowego, w którym prowadzi się leczenie ortodontyczne. Do ortodonty najczęściej trafiają dzieci w wieku 6–12 lat. Współczesne metody pozwalają jednak na skuteczne leczenie ortodontyczne także osób dorosłych. Leczenie ortodontyczne służy nie tylko uzyskaniu pięknego uśmiechu, ale również pozwala zachować zdrowe zęby a dzięki temu zapewnia nam dobre samopoczucie.

W wielu przypadkach planując piękny zdrowy uśmiech, to ortodoncja jest wstępnym etapem leczenia przed uzupełnieniem ewentualnych braków w uzębieniu implantami i leczeniem protetycznym.

OBJAWY WSKAZUJĄCE NA POTRZEBĘ KONSULTACJI ORTODONTYCZNEJ

1. Nieprawidłowe uszeregowanie zębów: stłoczenia, obroty lub szpary między zębami.
2. Oddychanie ustami lub stale otwarte usta.
3. Wada wymowy.
4. Asymetria w rysach twarzy.
5. Przedwczesna utrata zębów mlecznych.
6. Szkodliwe nawyki (np. ogryzanie paznokci, ołówków, ssanie palca).
7. Zgrzytanie zębami.
8. Ścieranie się zębów.
9. Odsłanianie się szyjek zębów.

ETAPY LECZENIA

1. Wstępna konsultacja – badanie pacjenta z pobraniem wycisków na modele diagnostyczne, wykonanie zdjęć RTG i fotografii wewnątrz- i zewnątrzustnych.
2. Ustalenie planu leczenia.
3. Założenie aparatu ortodontycznego.
4. Wizyty kontrolne, średnio raz w miesiącu.
5. Zdjęcie aparatu po usunięciu wady.
6. Utrzymanie efektów leczenia, tzw. retencja.

RODZAJE APARATÓW

1. Aparaty ruchome – zaleca się dla dzieci między 4 a 12 rokiem życia, w trakcie wymiany zębów mlecznych na stałe. Aparat taki zbudowany jest z akrylowej płytki z klamrami i łukami z drutu. Jest on wyjmowany z ust i zaleca się jego noszenie kilkanaście godzin w ciagu doby.
2. Aparaty stałe – zaleca się dla młodzieży i dorosłych, do zębów stałych. Pozwalają one na korygowanie wad znacznie poważniejszych niż przy zastosowaniu aparatów ruchomych. Zbudowany jest on z zamków i pierścieni, które przykleja się do zębów. Do zamków mocowany jest sprężysty drut, który wywierając stałą i precyzyjnie ustaloną siłę powoduje ustawienie zębów do prawidłowego położenia.

Wśród aparatów stałych rozróżniamy: aparaty z zamkami ceramicznymi, kryształowymi i metalowymi.

Leczenie aparatem stałym trwa 1,5 roku do 2 lat, lub dłużej w przypadku skomplikowanych i zaawansowanych wad. Przed założeniem aparatów stałych wszystkie zęby muszą być wyleczone z ubytków oraz powinien być usunięty ewentualny kamień nazębny. W okresie leczenia pacjent przychodzi na konieczne, comiesięczne wizyty kontrolne. Niezgłaszanie się terminowo na wizyty kontrolne może spowodować przedłużenie czasu leczenia, a także uzyskanie gorszych rezultatów leczenia ortodontycznego. W celu utrzymania efektów leczenia ortodontycznego po zdjęciu aparatu stałego pacjent otrzymuje aparat retencyjny w postaci płytki na górną szczękę, którą zakłada początkowo na noc i na 3–4 godziny w ciągu dnia. Częstotliwość noszenia tej płytki sukcesywnie się zmniejsza. Inną możliwością utrzymania efektu prawidłowo ustawionych zębów jest przyklejenie na stałe od strony języka cienkiego drutu. Najczęściej zakłada się go w żuchwie lecz czasem również w szczęce górnej jeśli pozwala na to układ zagryzania przednich zębów.